هر آنچه که درباره آسانسور هیدرولیک لازم است بدانید!
اولین تجربه آسانسور هیدرولیک مربوط به اختراع Sir William Armstrong در سال ۱۸۴۶ می باشد. این بالابر به یک پمپ آب متصل بود و با فشار آب، سکو (کابین) به بالا حرکت نموده و با تخلیه آب توسط جاذبه به پایین می آمده است یا بالا به سمت بالا و پایین حرکت می‌کرد. تا پیش از اختراع ترمز ایمنی برای آسانسور کششی (وینچی)، آسانسورهای هیدرولیک که با قدرت آب جابجایی کابین آسانسور صورت می گرفته به همراه آسانسورهایی که انرژی حرکتی خود را از بخار آب تامین می نمودند برای جابجایی افراد استفاده می گردید. این نوع آسانسورها محدودیت های بسیاری داشتند. یکی از عیوب آنها استفاده از آب بوده از اینرو به این نوع آسانسورهایی که حرکت کابین را از فشار آب تامین می گردد هیدرولیک گویند.
در دهه ۱۹۵۴ برای اولین بار روغن مخصوص هیدرولیک اختراع گردیده و در آسانسور نیز رواج یافت. با اختراع ترمز ایمنی و ارتقای ایمنی آسانسورهای کششی (وینچی) و مزایای بسیاری که این نوع از آسانسور برای ساختمانهای بلند مرتبه داشته باعث گردید بکارگیری آسانسورهای هیدرولیک در کاربری های خاص استفاده گردد.
مزایای آسانسور هیدرولیک
- هزینه اولیه کمتر نسبت به آسانسور گیرلس
- هزینه تعمیرات کمتر
- ایمنی بیشتر در صورت انتخاب صحیح اجزا
- قطعات کمتر بخصوص در نوع مستقیم
- حرکت نرم
- بدون شوک توقفی
- ایمنی بیشتر برای حمل بارهای فوق سنگین
- ایمنی بیشتر برای خودرو بر
- زیبایی بصری در آسانسورهای پانوراما (وسعت دید)
کاربردها
- حمل بارهای سنگین
محدودیت ها
- حداکثر تراول ۱۸ متر
- حداکثر استارت در ساعت ۴۰ عدد برای استارت بیشتر نیاز به خنک کننده
- لزوم تامین شرایط مناسب برای موتورخانه از نظر دما در زمستان و تابستان
- تنظیم صحیح شیرها نیاز به نصاب متخصص دارد
- محدودیت سرعت حداکثر تا ۱m/s
معایب
- کمبود کارشناس خبره
- محدودیت واردات برندهای معتبر
- آلودگی محیط و آبهای زیر زمینی در اثر نشت روغن
- جریان زیاد برق در زمان استارت رو به بالا
- لزوم نصب پاراشوت برای نوع غیر مستقیم (هیدرو بکسل)
- قابلیت اشتعال روغن نوع معدنی
- بروز ایرادات بسیار بدلیل عدم نصب شاقول جک
توصیه ها
- بررسی نوع کاربری ساختمان و تخمین تعداد استارت در ساعت
- تامین شرایط دمایی تخت کنترل در موتورخانه
- استفاده از درایو و شیرهای برقی بجای شیرهای مکانیکی و راه اندازی کنتاکتوری
- نصب اهرم حرکت دستی کابین به سمت بالا
- رعایت استاندارد ۰۲-۶۳۰۳
طبقه بندی آسانسور هیدرولیک از نظر مراحل جک
بصورت کلی سه نوع جک در صنعت آسانسور هیدرولیک مرسوم می باشد. جک تک مرحله ای، جک تلسکوپی دو مرحله ای، جک تلسکوپی سه مرحله ای، البته شایان ذکر است امکان تولید جک با تعداد مراحل بیشتر نیز محتمل بوده اما هزینه زیاد و تکنولوژی خاصی برای تولید آن نیاز می باشد.
طبقه بندی آسانسور هیدرولیک از نظر تعداد جک
بصورت کلی دو نوع طبقه بندی آسانسور از نظر تعداد جک وجود دارد. نوع تکی یا دوبل Dual، عموما طراحان آسانسور برای حمل بارهای بیش از یک تن استفاده از نوع جک دوبل را توصیه می کنند. از مزایای جک های دوبل می توان به تعادل سیستم و عدم اعمال بارهای غیرمتعادل به سیستم در مقایسه با نوع جک تکی اشاره نمود. درخصوص معایب جک های دوبل می توان به اضافه شده هزینه بیشتر بخصوص بدلیل لزوم تعبیه مکانیزمی برای اطمینان از انتقال همسان روغن به هر دو جک اشاره نمود.
طبقه بندی آسانسور هیدرولیک از نظر برق منبع تغذیه
دو نوع آسانسور هیدرولیک از نظر منبع تغذیه وجود دارد. عموم آسانسورهای هیدرولیک بدلیل مصرف زیاد برق در زمان راه اندازی و حرکت به سمت بالا از نوع سه فاز می باشند. اما درصورتی که بار جابجایی کم باشد که عموما در آسانسورهای خانگی و یا در آسانسورهای غذابر، ابزاربر، کتاب بر مصداق دارد از برق تک فاز نیز استفاده می گردد.
طبقه بندی آسانسور هیدرولیک از نظر موتورخانه
دو نوع آسانسور هیدرولیک از نظر موتورخانه وجود دارد. در نوع موتورخانه دار فضایی برای تعبیه پاوریونیت اختصاص یافته و در نوع بدون موتورخانه پاوریونیت در داخل چاه نصب شده که به نوع بدون موتورخانه Room-less یا MRL نیز گویند. از مزایای نوع روملس می توان به عدم اشغال فضای اضافی برای موتورخانه اشاره نمود که از نظر هزینه و صرفه جویی سطح به نفع کارفرما می باشد. از مشکلات سیستم بدون موتورخانه، گرم شدن بسیار زیاد چاه آسانسور و عدم تهویه مناسب آن می باشد. لازم است در این نوع آسانسورها از سیستم خنک کننده مناسب استفاده نموده تا دمای محل نصب پاور یونیت حداکثر ۴۰ و حداقل ۵ درجه سانتیگراد باشد.
لازم به ذکر است این نوع از آسانسورهای بدون موتورخانه نیاز به ابعاد چاه مناسب و نوع پاوریونیت خاص می باشند. تصویر ذیل به نمونه طراحی و جانمایی آسانسور هیدرولیک روملس در برند تیسن کروپ اشاره شده است.
انواع آسانسور هیدرولیک
نوع اول جک مستقیم از زیر Direct Center Holed Plunger
در نوع جک مستقیم از زیر، جک مطابق شکل ذیل بصورت کامل دفن می گردد. در سیستم جک مستقیم بدلیل دفن کامل جک، محل چاه دفن بایستی بصورت کامل در برابر نفوذ رطوبت و نیز آسیب به جک محافظت گردد. این روش نصب بدلیل استفاده از حداکثر فضای چاه برای کابین آسانسور بخصوص در آسانسورهای پانوراما (وسعت دید) بیشترین اقبال را داشته اما بایستی به محدودیت های آن بخصوص در شهرهای شمالی و شهرهایی که دارای قنات و آبهای زیرزمینی است دقت گردد. ایمنی این نوع از آسانسور هیدرولیک بدلیل عدم استفاده از سیم بکسل جزو برتری های سیستم بوده همچنین بدلیل تعداد قطعات کمتر از سرعت و سهولت نصب به همراه هزینه تامین کمتر برخوردار است.
نوع دوم جک مستقیم کنار Direct Side Plunger
همانگونه که اشاره شد در برخی از شهرها محدودیت هایی در حفر چاه وجود دارد از اینرو استفاده از سیستم جک مستقیم از کنار می تواند برای شرایط یاد شده گزینه مناسبی باشد. در سیستم یاد شده جک مستقیم به زیر قطعه فوقانی یوک وصل می گردد. برخلاف آسانسور مستقیم جک از زیر، حدود ۴۰ سانت از چاه آسانسور بدلیل تعبیه جک اشغال می گردد. ایمنی این نوع از آسانسور هیدرولیک بدلیل عدم استفاده از سیم بکسل جزو برتری های سیستم بوده همچنین بدلیل تعداد قطعات کمتر از سرعت و سهولت نصب به همراه هزینه تامین کمتر برخوردار است. ضمنا طول تراول آسانسور در این نوع از آسانسورها کمتر از نوع جک مستقیم از زیر می باشد.
نوع سوم هیدروبکسل (غیر مستقیم) Roped Hydraulic
با نصب فلکه بر روی جک، سیستم تبدیل به ۱ به ۲ شده و حرکت کابین توسط سیم بکسل انجام می گردد. به این نوع از آسانسورهای هیدرولیک اصطلاحا هیدروبکسل یا غیرمستقیم گویند. در آسانسورهای غیرمستقیم به مانند آسانسور کششی نیاز به سیم بکسل، فلکه و سیستم پاراشوت می باشد.
در سیستم غیر مستقیم سیم بکسل از یک طرف در کف چاله مهار شده و از طرف دیگر نیز به کار اسلینگ متصل می گردد. به مانند آسانسور های کششی حداقل دو عدد سیم بکسل بشرطی که ضریب ایمنی حداقل ۱۶ باشد مجاز بوده و در غیر اینصورت تعداد سیم بکسل باید بیش از ۲ و ضریب اطمینان حداقل ۱۲ باشد. در سیستم ۱ به ۲ غیر مستقیم برخلاف سیستم آسانسورهای کششی، حرکت کابین دو برابر حرکت پیستون بوده لذا بدلیل محدودیت سرعت در آسانسور هیدرولیک، سیستم یاد شده برای مواردی که نیاز به تراول و سرعت بیشتر باشد مناسب می باشد.
مزایای سیستم یاد شده عبارتند از : نصف شدن ارتفاع جک و صرفه جویی در هزینه نهایی، افزایش تراول و مسیر حرکت کابین، افزایش سرعت از معایب نیز می توان به نیاز به سیستم پاراشوت دارد. که در ظرفیت های زیاد هزینه ترمز ایمنی هنگفت خواهد داشت، افزایش تجهیزات نسبت به سیستم مستقیم و نیاز به بازدید از فلکه و سیم بکسل ها، افزایش بار وارده بر پیستون، لزوم وجود سیستمی جهت اطمینان از عدم شل شدن سیم بکسل ها الزامی می باشد.
نوع چهارم دارای وزنه تعادل
همانگونه که پیشتر اشاره شد، یکی از معایب آسانسور هیدرولیک جریان زیاد در زمان راه اندازی رو به بالا می باشد. در برخی از برندها طرح هایی ثبت اختراع گردیده که با تعبیه وزنه تعادلی مستقل، ضمن امکان استفاده از قدرت جک کمتر، جریان راه اندازی نیز کاسته می شود. نکته مهم اینکه بر خلاف آسانسورهای کششی که وزنه تعادل برابر نصب ظرفیت کابین به اضافه وزن کابین خالی است. در این سیستم وزنه تعادل کمتر از وزن کابین خالی است.
