ریل‌

آشنایی با ریل آسانسور

ریل آسانسور از جمله مهمترین قطعات آسانسور است که به منظور افزایش امنیت و بهبود عملکرد این دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. چون این قطعه موجب کاهش حرکات اضافی و انحراف از مسیر مستقیم کابین شده و از این رو می‌توان آن را عاملی مهم و تاثیرگذار در حفظ ایمنی دانست. چنانچه مایل به کسب اطلاعات در خصوص این قطعه حیاتی هستید، در ادامه همراه ما باشید.

ریل آسانسور

ریل آسانسور قطعه‌ای فولادی است که مانع از انحراف حرکت کابین آسانسور می‌شود. درواقع ریل باعث هدایت کابین و وزنه تعادل در مسیری صاف و مستقیم شده و به این ترتیب مانع از پیش آمدن نوسانات اضافه و آزاردهنده می‌شود. همچنین این قطعه در زمان‌هایی که وضعیت پاراشوت (ترمز اضطراری) پیش می‌آید، کابین را کنترل کرده و نگه می‌دارد.

ریل آسانسور

انواع ریل آسانسور

قبل از آشنایی با انواع ریل باید بدانید که برای ساخت این قطعه استانداردهای خاصی تحت عنوان ISO 7465 در نظر گرفته شده است که مطابق با آن ریل را به دو صورت تولید می‌کنند که در ادامه به هر یک از آنها بصورت مجزا پرداخته خواهد شد.

به اجزای فلزی با مقطع T شکل که جهت هدایت کابین یا وزنه تعادل بکار رفته و علاوه بر تنش های وارده در زمان حرکت کابین/وزنه تعادل بایستی بارهای وارده در زمان ترمز اضطراری را نیز تحمل نماید ریل کابین و یا ریل وزنه تعادل گویند. لذا اهم وظایف ریل راهنما Guide Rail در آسانسور را می توان به موارد ذیل تقسیم بندی نمود :

  • هدایت کابین و وزنه تعادل در حرکت عمودی
  • به حداقل رساندن حرکت افقی
  • مقاومت در برابر نوسانات کابین ناشی از نیروهای خارج از مرکز
  • امکان توقف کابین آسانسور در هنگام فعال شدن مکانیزم ترمز ایمنی

برندهای سازنده ریل

از برندهای سازنده ریل های راهنما می توان به ریل Savera ساخت اسپانیا، ریل Monteferro و Marazzi ساخت ایتالیا، vol-stahl ساخت آلمان، Asary و falcon ساخت ترکیه، برندهای Mofeel ، Taicang Xinxing،  Runfa و bonly ساخت کشور چین هستند.

الزامات ریل کابین و وزنه

کابین و وزنه تعادل بایستی هر کدام به وسیله حداقل دو ریل فولادی صلب و توپر هدایت شوند. برای سرعت های بیش از ۴/۰ متر برثانیه ریل آسانسور باید از فولاد کشیده باشد و یا سطوح تماس با کفشک ها ماشین کاری شده باشد. طبق بند ۱۰-۲-۳ استاندارد ملی ویرایش اسفند ۹۳ استفاده از ریل های ساخته شده از ورقه های فلزی شکل داده و مقاومت در برابر خوردگی در شرایطی که وزنه تعادل بدون ترمز ایمنی باشد قابل استفاده می باشد. لازم به ذکر است بیش از ۹۰% وزنه های تعادل در آسانسورها فاقد ترمز ایمنی بوده تنها در شرایطی نیاز به ترمز ایمنی داشته که چاه آسانسور معلق باشد.

  • ساخت ریل آسانسور به شیوه ماشین کاری

روش ماشین کاری که دارای پسوند B می‌باشد، بیشتر برای ساخت ریل آسانسورهایی که قرار بر بکارگیری از آنها در ساختمان‌های بلند است، استفاده می‌شود. طی این روش بعد از سپری شدن مراحل اولیه تولید که شامل روند کشش و دستیابی به نمای T شکل این قطعه و همچنین تراز و خم گیری است، به کمک ماشین کاری اقدام به جداسازی لایه‌هایی از بخش سطحی ریل می‌کنند تا از این طریق سطح آن صاف و یکدست شود. صیقلی شدن سطح ریل آسانسور موجب می‌شود تا آسانسور در مواقع حرکت با سرعت بالا در ساختمان‌های بلند حرکت نرم‌تر و راحت‌تری داشته باشد.

ریل آسانسور

  • ساخت ریل آسانسور به شیوه کشش سرد

ریل آسانسورهایی که به شیوه کشش سرد تولید می‌شوند، دارای پسوند A بوده و برای آسانسورهایی با سرعت پایین مناسب هستند. چون در این روش بخاطر اعمال فشار و به دنبال آن تغییر ساختار مولکولی، مقاومت و کشش ریل افزایش یافته و نتیجه آن بجا ماندن برجستگی‌هایی بر روی سطح قطعه است. استفاده از ریل آسانسورهایی که به این شیوه ساخته می‌شوند، در ساختمان‌های بلند مناسب نمی‌باشد که دلیل آن را می‌توان تلورانس بالا و وجود منافذ در سطح آن دانست.

ریل آسانسور ایرانی

ریل آسانسورهای مونته فرو T5 و T9 از جمله ریل آسانسورهای موجود در بازار هستند که علاوه بر اینکه یک محصول داخلی بشمار می‌روند، از کیفیت و قیمت مطلوبی هم برخوردار می‌باشند.

ریل آسانسور خارجی

  • ریل آسانسور مونته فرو ایتالیا

برند مونته فرو ایتالیا ریل آسانسورها را با بهترین کیفیت ممکن می‌سازد. کیفیت ریل آسانسورهای این برند بقدری بالا است که در سطح جهان شناخته شده و نسبت به سایر ریل‌های آسانسور از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ریل آسانسور مونته فرو ایتالیا در انواع T5، T9 و T16 ساخته شده و ویژگی بارز آنها را می‌توان مقاومت بالا در برابر پاراشوت و همچنین سطح صاف و یکدستشان دانست. از این رو گزینه ایده‌آلی برای استفاده در ساختمان‌های مرتفع بشمار می‌روند.

ریل آسانسور

  • ریل آسانسور ساورا اسپانیا

ساورا اسپانیا نیز پس از مونته فرو ایتالیا عنوان بهترین ریل آسانسور شناخته شده در جهان را به دوش می‌کشد. استانداردهای بکار گرفته شده در مراحل ساخت آن مطابق با استاندارهای اروپایی بوده و برای ساخت آن نیز از مواد بسیار مرغوبی استفاده می‌شود. نکته مهم و قابل توجهی که در خصوص ریل آسانسور ساورا وجود دارد، این است که خوشبختانه تمام نمونه‌های موجود از آن در ایران اصل بوده و قطعه تقلبی خریداری نخواهید کرد.

از جمله دیگر ریل آسانسورهای خارجی که دارای کیفیت ایده‌آلی بوده و مورد استقبال قرار گرفته‌اند، می‌توان به ریل آسانسور مونته فرو چین و ریل آسانسورهای ترکیه‌ای چیلیک، فالگون و ترکلی اشاره کرد.

انواع ریل

برای مشخص نمودن روش های ساخت ریل های راهنما ، از پسوند های ذیل استفاده می نمایند:

  • ریل هایی که به روش ماشین کاری ساخته شده اند پسوند B/
  • ریل هایی که به روش کشش سرد ساخته شده اند پسوند A/
  • ریل هایی که به روش ماشین کاری سرعت بالا ساخته شده اند پسوند BE/

فرآیند ریل های ماشین کاری بدین صورت می باشد که، پس از فرآیند نورد، جهت صیقلی و یک دست شدن سطح نهایی ریل ها، به وسیله ماشین کاری لایه هایی از روی ریل ها برداشته می شود.

ریل تولید شده به روش کشش سرد دارای افزایش طول متفاوتی بوده در نتیجه موجب بروز تنش در چند محور در ریل تولیدی می شود (عملیات تنش گیری در سطح مقطع های بزرگ دشوار می باشد) بنابراین بایستی برای تولید ریل با سطح مقطع های بزرگ از روش ماشین کاری استفاده نمود. استفاده از ریل های آسانسور تولید شده به روش کشش سرد به علت داشتن تلرانس بالاتر در صافی ریل ها  جهت استفاده در سرعت بالا و ارتفاع زیاد به دلیل تکان های زیاد و کاهش نرمی حرکت به هیچ عنوان توصیه نمی گردد.

در روش های ماشین کاری و همچنین کشش سرد از فولاد های متفاوتی جهت تولید ریل استفاده می شود. در روش ماشین کاری از فولاد ۴۳۰B و در روش کشش سرد از فولاد ۳۶۰B که به ترتیب معادل St44 و St37 می باشند استفاده می شود. فولاد به کار رفته جهت تولید ریل به روش کشش سرد گران تر بوده و به علت بالا بودن سرعت فرآیند کشش سرد، می توان از ضایعات تولیدی، جهت تولید ریل های آسانسور با مقاطع کمتر (T5 و T9) که در ارتفاع ها و سرعت های کمتر کاربرد دارند استفاده نمود.

فولاد ST37 با حداقل مقاومت کششی ۳۸۰ مگا پاسکال تنش کششی بیش از ۳۷۰ نیوتن بر میلیمتر مربع و کمتر از ۵۲۰ نیوتن بر میلیمتر مربع افزایش طول ۲۲% در ۵۰ میلیمتر تنش مجاز ریل ۱۰۵ مگاپاسکال و خمش ۶ میلیمترحداکثر تنش اعمال شده در زمان پارشوت ۱۹۰ مگاپاسکال

فرآیندهای لایه برداری و کشش سرد به شرح ذیل می باشند:

  • لایه برداری عبارت است از ماشین کاری ریل با برداشتن لایه از زبانه آن
  • کشش سرد عبارت است از کشیدن مواد خام تا جایی که ساختار آن تغییر کند

در فرآیند کشش سرد به علت متفاوت بودن ضخامت مواد خام نورد شده برجستگی های اندکی به وجود خواهد آمد و موجب افزایش میزان شتاب شعاعی (جانبی) شده و در نتیجه استفاده آنها را برای سرعت های بالای ۶/۱ متر بر ثانیه توصیه نمی گردد. به علت انجام محاسبات از طریق مدل سازی ریاضی جهت معین نمودن محدودیت های سرعت برای ریل ها، میزان محدودیت های مشخص شده تقریبی می باشد.

در روش نورد سرد، فولاد با درجه حرارت کنترل شده از میان دو غلتک شمس فولادی را عبور می دهند. در روش نورد گرم ، فولاد به دمای ۵۰ تا ۱۰۰ درجه بالاتر از نقطه تبلور مجدد فولاد می رسد. کشش به طور معمول در دمای محیط انجام شده و ضخامت و سطح مقطع محصول نهایی با توجه به خواص مورد نیاز، پس از فرآیندهای شکل دهی متفاوت خواهد بود.

در این روش ها بایستی با توجه به خواص گرمایی فولاد مورد استفاده، قبل از فرآیند شکل دهی و سرد شدن فولاد، ابعاد سطح مقطع تخمین زده شود. تاثیرات درجه حرارت بسیار مرتبط با نوع ماده و ناخالصی های آن می باشد. تاثیرات دما بر ویژگی های فلزات به شرح ذیل می باشد: با افزایش درجه حرارت، خواصی همچون چقرمگی، چکش خواری و همچنین تورق پذیری افزایش می یابند. با افزایش درجه حرارت، خواصی همچون تنش تسلیم، حد نهایی استحکام کششی فلزات و همچنین مدول الاستیسیته کاهش می یابند.

با افزایش درجه حرارت، توان سخت کاری کاهش می یابد. (تغییر شکل به راحتی امکان پذیر می باشد) با فرض یکسان بودن کیفیت و آلیاژ فولاد خام مورد استفاده و استاندارد بودن فرآیند تولید می توان پروفیل های نهایی را با هم مقایسه نمود در غیر این صورت مقایسه بسیار دشوار خواهد بود.

بهترین ریل آسانسور موجود در بازار

همانطور که دانستید ریل قطعه‌ای است که برندهای مختلفی در دنیا مشغول به ساخت آن هستند که هر یک با ویژگی‌های خود با یکدیگر رقابت می‌کنند. حال از میان برندهای مختلف، ریل آسانسور مونته فرو ایتالیا را می‌توان به عنوان بهترین ریل آسانسوری دانست که در بازار موجود بوده و می‌توانید آن را تهیه کنید.

خرید و قیمت ریل آسانسور

در رابطه با ریل قیمت مسئله‌ای است که همواره ذهن خریداران را به خود مشغول می‌کند. باید در نظر گرفت که عوامل مختلفی در تعیین قیمت این قطعه تاثیرگذار هستند که از جمله آنها می‌توان به نوسانات اقتصادی اشاره کرد. همچنین استانداردهای تعریف شده برای ساخت ریل آسانسور و میزان کیفیت آن نقش بسزایی در قیمت نهایی دارد. به همین خاطر می‌توان گفت که ریل آسانسورها بسته به قیمت ارز، نوع، کیفیت، مقاومت، برند و مواردی از این دست دارای قیمت‌های متفاوتی هستند.

نامگذاری ریل

ریل ها بنا به استفاده به (T5, T9, T16) نامگذاری می گردند. لازم به ذکر است نحوه نامگذاری ریل ها در ایران با سایر کشورها و برندهای مطرح متفاوت می باشد. در ایران و بخصوص در صنعت آسانسور بصورت سنتی مقدار k را برای نامگذاری استفاده نموده اما نامگذاری صحیح آن براساس جدول ذیل و اندازه b می باشد. ریلها عموما ۵ متر طول دارند که در ابتدا و انتهای آنها چهار سوراخ جهت اتصال ریلها به همدیگر وجود دارد. دو ریل را توسط هشت عدد پیچ و یک صفحه (پشت بند) که ضخامتش با ریلها یکسان می باشد متصل می شوند.

ساخت ریل های راهنمای مورد استفاده در صنعت آسانسور بر اساس استاندارد بین المللی ISO 7465 بوده و به تولید کنندگان مجوز تولید ریل های سرد با دو روش، ماشین کاری و یا کشش سرد را می دهد. براساس استاندارد ساخت ریل های آسانسور بدین شرح است که حداکثر و حداقل مقاومت فولادی در ریل هایی با مقطع T به ترتیب ۵۲۰ و ۳۷۰ نیوتن بر متر مربع می باشد.

نکات مهم در نصب ریل

مهمترین نکاتی که باید در نصب ریل رعایت گردد عبارتند از :

  • شاخه های ریل نباید به هم یا به براکت جوشکاری شوند
  • در زیر ریل کابین باید صفحات فلزی نصب شده تا از نفوذ ریل به داخل چاه جلوگیری گردد
  • ریل های توخالی فقط می تواند برای وزنه تعادل هایی که فاقد ترمز ایمنی هستند استفاده گردد.
  • ریل ها باید با ابزار مخصوص شاقول شده و از هم محور بودن آنها اطمینان حاصل نمود. قصور در نصب صحیح ریل منجر به ایراد در حرکت کابین شده که رفع آن در زمان بهره برداری بسیار پرهزینه و زمانبر است.