ضربه گیر یا بافر آسانسور چگونه باعث نجات جان انسان ها می شود؟

در آسانسورهای قدیمی، زمانی که اجزای آسانسور دچار اختلال می شد و یا به خوبی عمل نمی‌کردند یا حتی تابلو فرمان آسانسور به خوبی اخطار نمی‌داد، موجب سقوط کابین به سمت چاهک آسانسور و بروز خسارت‌های مالی و جانی می‌شد. امروزه قطعه‌ای به نام “بافر” یا همان ضربه گیر آسانسور که در انتهای چاهک آسانسور در زیر کابین و وزنه تعادل نصب می‌گردد. این قطعه مانع از برخورد سنگین کابین آسانسور در صورت سقوط با کف چاهک شده و به این ترتیب از بروز خسارت‌های احتمالی، جلوگیری به عمل می‌آورد. همانطور که مشاهده کردید، بافرها انواع مختلفی دارند و نحوه عملکرد آن‌ها متفاوت می‌باشد. برای آشنایی بیشتر با انواع بافر با این مطلب همراه باشید.

نحوه عملکرد بافر آسانسور

بافر یا ضربه گیر آسانسور (Elevator Buffer) را می توان قطعه‌ای ایمنی برای جلوگیری از برخورد شدید کابین آسانسور در صورت بروز اختلال در کار سایر اجزای ایمنی آسانسور دانست. بافر، در انتهای چاهک آسانسور و در مرکز ثقل وزنه تعادل و پایین کابین آسانسور نصب می‌شود و به این ترتیب مانع از برخورد شدید کابین آسانسور با انتهای چاهک می‌گردد.

در واقع سرعت حرکت استاندارد آسانسور را با سرعت نامی آسانسور در نظر می‌گیرند و زمانی که سرعت آسانسور هنگام پایین آمدن یا حتی هنگام بالا رفتن از حدود ۱۵ درصد بیشتر از سرعت نامی باشد، در این مرحله به این معناست که سایر قطعات ایمنی آسانسور دچار اختلال شده‌اند و در نتیجه؛ بافر آسانسور شروع به کار می کند. بافرها بر روی سکوهای ضربه گیر نصب می‌شوند و طبق استانداردها، این سکوهای ضربه گیر معمولاً از جنس بتن می‌باشند. چراکه باید مقاومت و ایستایی بسیار بالایی داشته باشند و حداقل ارتفاع سکوها ۵۰ سانتیمتر است.

معرفی انواع بافر یا ضربه گیر آسانسور

همانطور که گفته شد؛ در تمامی آسانسورها حتی آسانسورهای گیرلس که دارای موتور گیرلس می باشند، نیز احتمال بروز خطا یا اختلال در سرعت حرکت آسانسور یا سایر اجزای آن، وجود دارد. حتی ممکن است آسانسور به کف چاهک سقوط کند که در این مرحله با نصب بافر می‌توان از خسارت جانی و مالی و برخورد شدید کابین آسانسور با کف چاهک جلوگیری به عمل آورد.

خوب است بدانید که بافر یا ضربه گیر، انواع مختلفی دارد و با توجه به نوع آسانسور و ارتفاع آن و همچنین شرایط در نظر گرفته شده برای بعد مکانی آسانسور، می‌توان از انواع مختلف این بافرها استفاده کرد. در ادامه به توضیحات مختصری درباره آنها خواهیم پرداخت.

۱-بافر جذب کننده انرژی

بافر جذب کننده انرژی که با نام(Accumulation Type) نیز شناخته می شود، از جنس فنر یا لاستیک فشرده شده است و برای سرعت‌هایی تا یک متر بر ثانیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بافرهای جذب کننده انرژی یا AT به دو دسته فنری و پلی اورتان طبقه بندی می‌شود.

-بافر فنری

ای نوع بافر، به دلیل آنکه از فنرهای لوله‌ای یا تخت استفاده می‌شود، میزان قدرت ضربه گیری آنها کم بوده و در حال حاضر از آنها در ایمنی آسانسور، به ندرت استفاده می‌شود. در واقع از قدیمی ترین نوع بافر آسانسور محسوب می‌شود.

-بافر هیدرولیکی

بافر هیدرولیکی برای سرعت یک و شش دهم متر بر ثانیه بسیار مناسب می‌باشد. برای این بافر نیز توسط صفحه بتونی کاور می‌شود و برای نصب آن در قسمت اکس ریل آسانسور قرار می‌گیرد. به این ترتیب می‌تواند وزن کابین و مسافران را هنگام برخورد خنثی کند. بافرهای هیدرولیک نیز از نظر ظرفیت و سرعت دارای انواع مختلفی می‌باشد که در ظاهر دارای شکل‌های یکسانی هستند، اما از لحاظ کیفیت و نوع عملکرد متفاوت می‌باشند.

-بافر پلی اورتان

برخلاف بافرهای فنری، بافر پلی اورتان که از ترکیب شیمیایی پلی یول و ایزوسیانات تولید می‌شود، جایگاه بسیار پرکاربردی در نصب آسانسورهای امروزی دارد. این نوع بافر به دو دسته فوم‌های نرم و محکم طبقه بندی می‌شوند. بافر پلی اورتان از لحاظ حرارتی و ضربه گیری، بسیار محکم هستند و برای آسانسورهای با سرعت نامی پایین بسیار حائز اهمیت است.

۲-بافر مستهلک کننده انرژی

مستهلک کننده انرژی نوعی بافر می باشد که انرژی وارد شده از طریق سقوط کابین آسانسور را به خود کابین باز نمی‌گرداند و توسط سیالاتی که درون آسانسور تعبیه شده است و معمولاً به صورت روغنی می‌باشد، جذب می شود. به این ترتیب از بروز آسیب‌های جانی و مالی جلوگیری می‌کند. در واقع سرعت آسانسور از طریق تابلو فرمان آسانسور به سیالات کابین آسانسور تبدیل می‌شود و در نتیجه انرژی آن را به انرژی حرارتی تبدیل می‌کند. این بافرها، برای سرعت های نامی بیش از یک متر بر ثانیه مورد استفاده قرار می گیرند و با نام DT نیز شناخته می‌شود.

محل نصب بافر آسانسور کجاست؟

معمولاً محل نصب بافر آسانسور در انتهای قسمت چاهک آسانسور است. بافرها را روی صفحه‌های بتنی و مسطح قرار می دهند و معمولا در زیر کابین و قاب وزنه آسانسور قرار می‌گیرد. در برخی موارد که در قسمت چاهک آسانسور امکان قرار دادن صفحات بتنی وجود نداشته باشد، معمولاً بافر آسانسور را روی سکوهای ضربه گیر پرتابل که با استفاده از تیر آهن و … ساخته می‌شود، استفاده می‌کنند.

یکی از نکات مهمی که معمولاً هنگام نصب آسانسور در نظر گرفته می‌شود، آن است که صفحات بتنی که برای قرار دادن بافر بر روی آن می‌باشد، حداقل می‌بایست ۵۰ سانتی متر ارتفاع داشته باشد. دلیل این امر تنها برای کاهش فشار وارده کابین آسانسور یا مسافران درون آن ناشی از سقوط نمی باشد و به عنوان جان پناه و محل امنی برای کارگران و تعمیرکاران و نصابان آسانسور در نظر گرفته می‌شود.

به عبارت دیگر هرگاه هنگام نصب آسانسور کارگران و یا تعمیر کار در قسمت چاهک آسانسور قرار داشته باشند و آسانسور سقوط کند، کارگر می‌تواند در قسمت‌های کناری صفحات بتنی پناه بگیرد و آسیبی به آنها وارد نشود. می‌توان گفت بافر آسانسور، علاوه بر اینکه از کابین و مسافران در هنگام سقوط محافظت می کند تا ضربه کمتری به آنها وارد شود، از نصابان و تعمیرکارانی که در قسمت چاهک آسانسور نیز قرار دارند، محافظت به عمل می‌آورد.

خلاصه مطلب

یکی از تجهیزاتی که معمولاً در آسانسورها برای افزایش ایمنی مسافران و خود کابین آسانسور در نظر گرفته می‌شود، استفاده و نصب بافر یا ضربه گیر آسانسور در قسمت انتهایی چاهک آسانسور می‌باشد. بافرهای آسانسور انواع مختلفی دارد و بر اساس سرعت تعیین شده آسانسور هر یک را می‌توان استفاده کرد.